De afgelopen jaren was er een duidelijke trend: het aantal contante betalingen in onder andere winkels, bioscopen en apotheken nam aanzienlijk af, terwijl het aantal pinbetalingen steeg. Girale betalingen zijn voor veel ondernemers eenvoudiger en veiliger. Hierdoor kunnen consumenten op steeds meer plaatsen uitsluitend met pinpas of creditcard betalen. Zo is de helft van de parkeergarages inmiddels volledig cashloos, volgens De Nederlandsche Bank (DNB).
Desondanks signaleert DNB een stabilisatie in de afname van contante betalingen. Na het dieptepunt in 2021, het tweede jaar van de coronapandemie, nam zowel het aantal als de waarde van contante betalingen toe. In 2023 steeg de waarde van cashbetalingen met 8 procent ten opzichte van 2022, terwijl pinbetalingen slechts met 4 procent toenamen. Dit roept de vraag op waarom contante betalingen in Nederland nog steeds essentieel zijn.
De rol van contant geld
Contant geld helpt mensen bij het budgetteren en het houden van grip op hun uitgaven. Vooral ouderen en mensen met een laag inkomen pinnen regelmatig een bedrag om boodschappen mee te doen, zodat ze precies weten wat ze uitgeven. Digitale betalingen maken dit lastiger, vooral als mensen naast een pinpas ook een creditcard hebben waarmee ze gemakkelijk grote uitgaven kunnen doen.
Universeel, anoniem, robuust en publiekelijk
Lafeber benadrukt vier belangrijke eigenschappen van contant geld: universeel, robuust, anoniem en publiekelijk. Contant geld discrimineert niet; iedereen kan transacties doen zonder een bankrekening nodig te hebben. Dit is cruciaal, aangezien banken de laatste jaren strenger zijn geworden in het verstrekken van bankrekeningen. Contant geld omzeilt dit probleem.
Daarnaast biedt contant geld anonimiteit. Zonder contant geld zou privacy verminderen, aangezien commerciële banken en andere grote partijen al je transacties kunnen zien.
Onafhankelijkheid en robuustheid
Contant geld zorgt ook voor onafhankelijkheid van commerciële partijen. Daarnaast is het systeem robuust: bij stroomuitval of een cyberaanval kan men niet pinnen, maar contant geld blijft bruikbaar. Daarom hebben veel mensen altijd wat cash bij zich voor noodgevallen. Munten en biljetten zijn publiek geld, uitgegeven door de centrale bank die zorgt voor een dekkende infrastructuur van geldautomaten.
Vertrouwen in geld
Vertrouwen in geld is essentieel. Contant geld is tastbaar en biedt zekerheid dat het geld op de bankrekening echt bestaat. Het is meer dan slechts digitale cijfers; je kunt het zien, voelen en vasthouden, wat het een belangrijk onderdeel maakt van ons monetaire systeem.
Conclusie
Lafeber concludeert dat de stabilisatie van de afname van contante betalingen logisch is vanwege de sterke functies die contant geld vervult. Nederland kan voorlopig niet zonder contanten. Dit geldt ook voor andere landen, zoals Duitsland, waar contant geld een nog grotere rol speelt vanwege minder snelle digitalisering en een minder ontwikkelde infrastructuur voor girale betalingen. Culturele verschillen, zoals het DDR-verleden, spelen hier ook een rol.
Bron: https://apg.nl/publicatie/kunnen-we-in-nederland-zonder-cashgeld/
