Als derde generatie in een familiebedrijf wil je nog wel eens naar de vorige generatie kijken. Mijn vader, de tweede generatie, heeft namelijk ook zijn moeilijke tijden gehad. De oliecrisis midden jaren ’70 had zijn impact, maar ook de bezuinigingen en hervormingen in de jaren ’80 kan hij zich nog zeker goed herinneren.
Toch ben ik van mening dat mijn generatie aardig wat voor zijn kiezen heeft gehad als ondernemer. “Als je tegenwind hebt, moet je gewoon wat harder fietsen en niet piepen”. Dit ongevraagde advies kunnen vele familiebedrijven en generatiegenoten van mij zich ongetwijfeld herinneren, gekregen van hun voorgangers. Nuttig advies, maar zelfmedelijden is soms best lekker. 2007 tot en met 2013 staat mij nog heel helder op mijn netvlies, toen Covid19 en nu de oorlog in Oekraïne; zijn het heftige tijden.
Maar ondernemers die positief blijven en dit als drijfveer hebben, overleven altijd! Ook al is de wind tegen inderdaad nu best heftig.
Regulering overheid I
In tijden van tegenslag waarin ook de “reële economie” getroffen is, is de roep om een stabiele overheid een logische. Ik ga niet al die open deuren nog een keer intrappen, maar wat ik me wel afvraag is waarom de zogenaamde regulering van de overheid bepaalde sectoren aan het tegenwerken is. Niet meehelpen kan nog, maar onbedoeld tegenwerken is echt waanzin.
Met belangen in de vastgoedsector is het schrijnend om te zien hoe hulpeloos de overheid en de lokale overheid is. Met een leuk proefballonnetje van Hugo de Jonge over de focus op middel dure huur zet hij onbedoeld de hele sector vast. In plaats dat hij blijft roepen dat we huizen moeten bouwen, zet hij de sector stil. Laat de ontwikkelaars huizen bouwen. En ja, dan zijn ze misschien voor de (lokale) overheid in de verkeerde sector, maar dan bouwen we tenminste en kunnen we parallel daaraan het vrachtschip dat de (lokale) overheid is een beetje op koers gaan krijgen. Laat ondernemers met de juiste positiviteit dit reguleren.
De lokale overheid houdt nu al zijn hart vast voor de nieuwe omgevingswet. Ze roepen nu al allemaal, “off the record” natuurlijk, daar zijn we helemaal niet klaar voor. Tot zover het volgende plan van Hugo om de bouw in Nederland te versnellen. Zo werkt het reguleren van een sector natuurlijk totaal niet en raakt het de ondernemers.
Regulering overheid II
Naast vastgoed heb ik ook belang in een niche markt dat het automatiseren van contant geld voor zijn rekening neemt. Een niche in een niche markt is het bijna te noemen. Vanaf het jaar 2000 ben ik werkzaam in deze sector en al sinds het jaar 2000 hoor ik: ‘cash geld gaat verdwijnen’. De Nederlandse overheid in combinatie met de banken hebben een echte oorlog tegen contant geld gevoerd. Daar zijn ze mee begonnen in 2003 en Covid heeft aardig meegeholpen.
Maar wat wil nou het geval, ook hier schiet de regulering zijn doel totaal voorbij. Niet goed genoeg nagedacht over de gevolgen, want hoe ziet de wereld er dan uit? Sluiten we hele doelgroepen uit? Hoe gaat het in de landen om ons heen? Wat vinden de consumenten en de burgers ervan, maar dan in alle segmenten? Dan zijn er twee effecten te zien. Ten eerste stijgt het aantal contante betalingen weer, waardoor er een andere uitdaging om de hoek komt kijken. Want hoe houdt de overheid deze publieke voorziening dan in stand? Met andere woorden; hoe kan je op een normale manier aan contant geld komen als je dat zou willen?
Ten tweede wordt er een convenant gesloten met alle belanghebbenden die in deze markt acteren. Vers van de pers, dus de effecten moeten nog zichtbaar worden. Een regulering die wel effect zou moeten hebben. Of het net als de effecten van Hugo de Jonge tegendraads gaat werken, hoop ik als belanghebbende natuurlijk niet. Laten we hopen dat dit geen verschijnselen gaat krijgen zoals in het vastgoed. Maar een ding weten we inmiddels wel zeker, contant geld gaat nooit verdwijnen, nu niet en in de toekomst ook niet. Een onmogelijkheid die zelfs de overheid nu in ziet. Hulde!
Positiviteit voelen en denken
We gaan op naar kwartaal drie en vier van dit jaar. Zoals ik al begon, vrees ik dat mijn generatie nog een klap gaat krijgen. Ik hoop het niet en blijf uiteraard de zonnige kanten en kansen zien en benutten, maar soms schrik ik wel eens. In de media zien de banken weer faillissementen aankomen. Als vanaf oktober ondernemers moeten starten met het terugbetalen van de overheidssteun, dan gaan we wat meemaken. Het op laten schrijven en publiceren is eigenlijk een kwalijke zaak. Zaten deze doemdenkers er niet al een keer eerder finaal naast?
Ik was niet lang geleden bij een grote Nederlandse retailer. Ik schrok een beetje toen de CFO mij toevertrouwde dat hij in kwartaal vier van dit jaar € 0,00 in zijn budget heeft staan. Hij houdt rekening met een lockdown. Daar gaan we toch niet aan! Dat zal toch niet waar zijn? We moeten met alle ondernemers positief blijven en ook in de media positief nieuws blijven brengen, oftewel zoeken naar oplossingen. Geen azijn meer, ook al voel je het, steek het weg. We gaan door, moeten door en kunnen door. De Nederlandse veerkracht, creativiteit en vooral positiviteit is veel te sterk. We hebben toch al genoeg doorstaan, daar begon ik mee en is geschiedenis. Dat laatste restje Covid19 killen we met elkaar!!
Andrew Citroen
